Najlepszy prezent pod choinkę? Dotacja na remont piecyka :) Wraz z końcówką listopada napłynęły bardzo dobre wieści z Rudy Śląskiej. Otóż na remont zabytkowego wielkiego pieca "A" przyznane zostały fundusze w wysokości 75,6 milionów złotych, wobec szacowanych kosztów opiewających na kwotę 100 milionów złotych. Pula środków na rewitalizację pieca zostanie przekazana z programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021 - 2027. Zwycięska koncepcja przebudowy kompleksu wielkiego pieca zakłada budowę nowego głównego budynku w miejscu hali lejniczej, która niegdyś znajdowała się za piecem po lewej stronie oraz adaptację pozostałych obiektów na strefy wypoczynku, wystaw oraz innych aktywności. Najważniejszym zadaniem jest jednak remont i zabezpieczenie samego pieca wraz z obiektami towarzyszącymi, jak m.in. konstrukcja nadgardzielowa, budynek sterowni z maszynownią, zespołu nagrzewnic dmuchu czy komina. Zadanie nie będzie łatwe, gdyż obiekty charakteryzują się nie tylko imponującymi rozmiarami, ale także skomplikowaną złożnością konstrukcyjną. Remont całego kompleksu będzie wymagał wyłonienia w drodze przetargu wykwalifikowanych wykonawców, w tym z uprawnieniami wysokościowymi, aby zachować najwyższe możliwe standardy bezpieczeństwa podczas prowadzenia prac. Majestatyczna konstrukcja wielkiego pieca dopomostów nad zaworami atmosferycznymi wznosi się na wysokość 62,8 metrów. Trzon wielkiego pieca opleciony jest konstrukcją nośną z opodestowaniem. Niegdyś na owej konstrukcji znajdował się duży napis "Huta Pokój", jednakże dziś piec nie ma żadnego związku z obecnie prowadzoną działalnością produkcyjną w istniejącej Hucie Pokój. Od poziomu 32,5 do 58 metra z gardzieli pieca wyprowadzone są rurociągi surowego gazu wielkopiecowego, zwane w hutniczym żargonie "portkami". Stamtąd dwoma ukośnymi przewodami skierowane są w dół, po drodze łącząc się w jeden rurociąg, wprowadzony do odpylnika statycznego, tego charakterystycznego "baniaka" na pierwszym planie. Tam następowało grawitacyjne usuwanie najcięższych zanieczyszczeń pyłowych. Za odpylnikiem statycznym widoczny jest budynek maszynowni wyciągu skipowego oraz leja zasypowego, a także sterowni pieca. Prawą część kadru zamyka 70 - metrowy, ceramiczny komin nagrzewnic wielkiego pieca. Rudzki wielki piec jest ostatnim tego typu obiektem w polskiej części Śląska, gdyż u naszych sąsiadów, w czeskiej Ostrawie zachowane są 3 wielkie piece (nie licząc czterech kolejnych w czynnej Hucie Liberty Ostrava) w wygaszonym kompleksie metalurgicznym Dolni Oblast Vitkovice, które stanowią jedną z perełek industrialnych atrakcji tego miasta. Warto również wspomnieć, że w Polsce znajdują się już wielkie piece, które są udostępnione do zwiedzania. Jako pierwszy z nich wymienię wielki piec Zakładów Starachowickich w Starachowicach (woj. Świętokrzyskie), będący obecnie częścią Muzeum Przyrody i Techniki "Ekomuzeum" im. Jana Pazdura. Odwiedziny starachowickiego piecyka to moje twarde postanowienie noworoczne :) Drugim, kompletnie zachowanym obiektem jest wielki piec w Chlewiskach (woj. Mazowieckie), który stanowi część kompleksu zabytkowej huty żelaza z 1892 roku, a obecnie jest oddziałem Narodowego Muzeum Techniki. Trzecim obiektem, jaki pragnę wymienić są ruiny Huty Józef w Samsonowie (również woj. Świętokrzyskie) z 1818 roku. Jednakże wielki piec Huty Pokój jest największym spośród trzech wyżej wymienionych i najbardziej imponujący. Niegdyś wielkie piece stanowiły drugi, oprócz kopalnianych wież wyciągowych kopalń symbol Śląska. Wiele spośród nich zostało wręcz bezmyślnie rozebranych. Całe szczęście, że ten ostatni piec został zachowany i jego obecność w panoramie Śląska dalej będzie cieszyła. Warto także nadmienić, że piec należy do Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (European Route of Industrial Heritage), skupiającego najważniejsze zabytki przemysłu ciężkiego w Europie. Czas pokaże, czy rudzki piec zachowa palmę pierwszeństwa pośród pieców muzealnych, gdyż w Krakowie czynione są starania, mające na celu zachowanie wielkiego pieca nr 5 w dawnej Hucie im. Tadeusza Sendzimira. Więcej informacji oraz ciekawostek na temat rudzkiego pieca pojawi się późniejszym terminie - na chwilę obecną muszę odkopać się z hałdy zalegających zdjęć, których w 2023 roku wpadło wyjątkowo dużo :) Tym pozytywnym akcentem, pomimo niezbyt świątecznego ujęcia (i pogody) pozostaje mi życzyć wszystkim Gościom mojego profilu wesołych Świąt ;)
____________________________________________________
General view of blast furnace with dust catcher, engine house and stack. The furnace was once a part of Huta Pokój steelworks. Now it was preserved as an industrial monument and waiting for reneval.
Furnace dimensions:
- volume: 490 cubic meters;
- shaft height: 25 meters;
- total height: 62,8 meters;
- hearth diameter: 5,25 meters.
The furnace is a part of European Route of Industrial Heritage (ERIH).
